Οι αισθήσεις είναι η πηγή όλων των γνώσεων μας για την υλική εξωτερική πραγματικότητα. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τίποτα για τις μορφές της ύλης ή για τις μορφές της κίνησης παρά μονάχα με τις αισθήσεις μας. Τα αντικείμενα και τα φαινόμενα ερεθίζουν τον νευρικό ιστό που μεταφέρει το σήμα στον εγκέφαλο και προκαλεί το αίσθημα. Δηλαδή το αίσθημα οφείλεται στην μεταμόρφωση της επίδρασης ενός εξωτερικού ερεθισμού σε περιστατικό της συνείδησης με αυτή τη διαδικασία αδιάσπαστη από το κεντρικό νευρικό σύστημα.
Οι αισθήσεις (του ανθρώπου) είναι πέντε. Μερικά ζώα έχουν παραπάνω αισθήσεις όπως τα ψάρια και κυρίως οι καρχαρίες. Επίσης, υπάρχουν και οργανισμοί που δε φαίνεται να έχουν αισθήσεις όπως τα φυτά. Τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες, ώστε να αποκτήσουν αισθήσεις και τα ρομπότ και οι υπολογιστές (για παράδειγμα μηχανική όραση). Επιπλέον, στη λαϊκή φιλοσοφά υπάρχει και η 'έκτη αίσθηση' που σημαίνει τη δυνατότητα να αισθανθείς ή να συναισθανθείς την άμεση μελλοντική έκβαση ενός γεγονότος.
Οι αισθήσεις δεν πρέπει να συγχέονται με τα συναισθήματα, οι πρώτες είναι ερεθίσματα του εξωτερικού πειβάλλονοτος, ενώ οι άλλες δημιουργούνται από τον ίδιο τον οργανισμό.
[Επεξεργασία] Φιλοσοφικές θέσεις
Διάφοροι Μαχιστές, Θετικιστές και άλλοι Ιδεαλιστές φιλόσοφοι δηλώνουν ότι οι ανθρώπινες αισθήσεις δεν αντανακλούν τις ιδιότητες και τα φαινόμενα του υλικού κόσμου αλλά είναι σημάδια που δεν ανταποκρίνονται σε αυτές τις ιδιότητες. Αν ίσχυε αυτό ο άνθρωπος δεν θα μπορούσε να αντιληφθεί τις ιδιότητες και τα φαινόμενα των πραγμάτων που λειτουργούν έξω και ανεξάρτητα από αυτόν, πράγμα που μάλλον καταρίπτεται από την πρακτική δραστηριότητα του ανθρώπου.
Η όραση είναι μία από τις πέντε αισθήσεις. Όργανο αντίληψης είναι τα μάτια, ενώ το αντικείμενο της αντίληψης είναι το φως. Θεωρείται η πιο σημαντική από τις υπόλοιπες αισθήσεις, γιατί με αυτήν γίνεται άμεσα αντιληπτός ο εξωτερικός χώρος. Περίπου το 30% του ανθρώπινου εγκεφάλου ασχολείται με την επεξεργασία και ερμηνεία των ερεθισμάτων της όρασης. Όπως και οι υπόλοιπες αισθήσεις αναπτύσσεται και η μηχανική όραση.
Η ακοή είναι μία από τις πέντε αισθήσεις. Όργανο αντίληψης είναι τα αυτιά, ενώ το αντικείμενο της αντίληψης είναι ο ήχος. Θεωρείται η δεύτερη πιο σημαντική από τις υπόλοιπες αισθήσεις, γιατί και με αυτήν γίνεται άμεσα αντιληπτός ο εξωτερικός χώρος. Συνεισφέρει στην αντίληψη του χώρου και συμπληρώνει την όραση, ενώ την αντικάθιστα ικανοποιητικά στους τυφλούς και τις νυχτερίδες.ης όρασης. Κατά μία έννοια έχει αναπτυχθεί η ακοή των ρομπότ και υπολογιστών, μέσω των φανοφώνων, γραμμοφώνων και τελευταία των μικροφώνων.
Όσφρηση είναι η αίσθηση ταυτοποίησης ουσιών μέσω των πτητικών αερίων που εκλύουν. Άλλη αίσθηση ταυτοποίησης των ουσιών είναι η γεύση. Η διαφορά είναι ότι η γεύση λειτουργεί με την επαφή, αν και στον άνθρωπο είναι λιγότερο ανεπτυγμένη από την όσφρηση. Η ταυτοποίηση γίνεται σε ειδικό όργανο αναπνοής, τη μύτη, ενώ άλλοι όπως τα έντομα χρησιμοποιούν κεραίες.
Η όσφρηση μπορεί να πληροφορήσει για τη χημική σύσταση του περιβάλλοντος. Ο οργανισμός με βάση την εμπειρία του μπορεί να ταυτοποιήσει τί είναι αυτό που μυρίζει, αν είναι κάποιο θήραμα ή κάποιο αρπακτικό που δε βλέπει ή ακούει, αν είναι υπάρχει κάτι δηλητηριώδες ή φαγώσιμο στην περιοχή. Η ταυτοποίηση των ουσιών γίνεται από ειδικούς αισθητήρες που είναι νευρικές απολήξεις. Κατά την αναπνοή ή γενικά τη ροή αέρα σωματίδια από την ουσία αιχμαλωτίζονται από τους νευρικούς αισθητήρες και αυτοί ταυτοποιούν το σχήμα και το μέγεθος του σωματιδίου στέλνοντας την πληροφορία στον εγκέφαλο. Κάθε αισθητήρας μπορεί να ταυτοποιήσει έως και εκατό διαφορετικά σωματίδια. Γενικά, όσο μεγαλύτερη είναι η επιφάνεια με τους αισθητήρες, τόσο πιο ευαίσθητη είναι η όσφρηση.
Την όσφρηση των εντόμων εκμεταλλεύονται τα λουλούδια. Τα αρώματά τους προσελκύουν έντομα, όπως οι μέλισσες, για να βοηθηθούν στην αναπαραγωγή.
Νικολέτα Ντεμίρη
Οι αισθήσεις (του ανθρώπου) είναι πέντε. Μερικά ζώα έχουν παραπάνω αισθήσεις όπως τα ψάρια και κυρίως οι καρχαρίες. Επίσης, υπάρχουν και οργανισμοί που δε φαίνεται να έχουν αισθήσεις όπως τα φυτά. Τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες, ώστε να αποκτήσουν αισθήσεις και τα ρομπότ και οι υπολογιστές (για παράδειγμα μηχανική όραση). Επιπλέον, στη λαϊκή φιλοσοφά υπάρχει και η 'έκτη αίσθηση' που σημαίνει τη δυνατότητα να αισθανθείς ή να συναισθανθείς την άμεση μελλοντική έκβαση ενός γεγονότος.
Οι αισθήσεις δεν πρέπει να συγχέονται με τα συναισθήματα, οι πρώτες είναι ερεθίσματα του εξωτερικού πειβάλλονοτος, ενώ οι άλλες δημιουργούνται από τον ίδιο τον οργανισμό.
[Επεξεργασία] Φιλοσοφικές θέσεις
Διάφοροι Μαχιστές, Θετικιστές και άλλοι Ιδεαλιστές φιλόσοφοι δηλώνουν ότι οι ανθρώπινες αισθήσεις δεν αντανακλούν τις ιδιότητες και τα φαινόμενα του υλικού κόσμου αλλά είναι σημάδια που δεν ανταποκρίνονται σε αυτές τις ιδιότητες. Αν ίσχυε αυτό ο άνθρωπος δεν θα μπορούσε να αντιληφθεί τις ιδιότητες και τα φαινόμενα των πραγμάτων που λειτουργούν έξω και ανεξάρτητα από αυτόν, πράγμα που μάλλον καταρίπτεται από την πρακτική δραστηριότητα του ανθρώπου.
Η όραση είναι μία από τις πέντε αισθήσεις. Όργανο αντίληψης είναι τα μάτια, ενώ το αντικείμενο της αντίληψης είναι το φως. Θεωρείται η πιο σημαντική από τις υπόλοιπες αισθήσεις, γιατί με αυτήν γίνεται άμεσα αντιληπτός ο εξωτερικός χώρος. Περίπου το 30% του ανθρώπινου εγκεφάλου ασχολείται με την επεξεργασία και ερμηνεία των ερεθισμάτων της όρασης. Όπως και οι υπόλοιπες αισθήσεις αναπτύσσεται και η μηχανική όραση.
Η ακοή είναι μία από τις πέντε αισθήσεις. Όργανο αντίληψης είναι τα αυτιά, ενώ το αντικείμενο της αντίληψης είναι ο ήχος. Θεωρείται η δεύτερη πιο σημαντική από τις υπόλοιπες αισθήσεις, γιατί και με αυτήν γίνεται άμεσα αντιληπτός ο εξωτερικός χώρος. Συνεισφέρει στην αντίληψη του χώρου και συμπληρώνει την όραση, ενώ την αντικάθιστα ικανοποιητικά στους τυφλούς και τις νυχτερίδες.ης όρασης. Κατά μία έννοια έχει αναπτυχθεί η ακοή των ρομπότ και υπολογιστών, μέσω των φανοφώνων, γραμμοφώνων και τελευταία των μικροφώνων.
Όσφρηση είναι η αίσθηση ταυτοποίησης ουσιών μέσω των πτητικών αερίων που εκλύουν. Άλλη αίσθηση ταυτοποίησης των ουσιών είναι η γεύση. Η διαφορά είναι ότι η γεύση λειτουργεί με την επαφή, αν και στον άνθρωπο είναι λιγότερο ανεπτυγμένη από την όσφρηση. Η ταυτοποίηση γίνεται σε ειδικό όργανο αναπνοής, τη μύτη, ενώ άλλοι όπως τα έντομα χρησιμοποιούν κεραίες.
Η όσφρηση μπορεί να πληροφορήσει για τη χημική σύσταση του περιβάλλοντος. Ο οργανισμός με βάση την εμπειρία του μπορεί να ταυτοποιήσει τί είναι αυτό που μυρίζει, αν είναι κάποιο θήραμα ή κάποιο αρπακτικό που δε βλέπει ή ακούει, αν είναι υπάρχει κάτι δηλητηριώδες ή φαγώσιμο στην περιοχή. Η ταυτοποίηση των ουσιών γίνεται από ειδικούς αισθητήρες που είναι νευρικές απολήξεις. Κατά την αναπνοή ή γενικά τη ροή αέρα σωματίδια από την ουσία αιχμαλωτίζονται από τους νευρικούς αισθητήρες και αυτοί ταυτοποιούν το σχήμα και το μέγεθος του σωματιδίου στέλνοντας την πληροφορία στον εγκέφαλο. Κάθε αισθητήρας μπορεί να ταυτοποιήσει έως και εκατό διαφορετικά σωματίδια. Γενικά, όσο μεγαλύτερη είναι η επιφάνεια με τους αισθητήρες, τόσο πιο ευαίσθητη είναι η όσφρηση.
Την όσφρηση των εντόμων εκμεταλλεύονται τα λουλούδια. Τα αρώματά τους προσελκύουν έντομα, όπως οι μέλισσες, για να βοηθηθούν στην αναπαραγωγή.
Νικολέτα Ντεμίρη
