Σύνδρομο Asperger και υψηλής λειτουργικότητας Αυτισμός
Κύρια χαρακτηριστικά :
• Προβλήματα στην κατανόηση του λόγου
• Κατανόηση των λέξεων μόνο με την κυριολεκτική τους σημασία
• Προβλήματα στην κατανόηση της γλώσσας του σώματος
• Προβλήματα στην κατανόηση του τι πρέπει να πει κανείς ή να κάνει σε διάφορες κοινωνικές καταστάσεις
• Προβλήματα στη σκέψη πραγμάτων που είναι φανταστικά
• Περιορισμένη οπτική επαφή
• Αδεξιότητα
• Αντιπάθεια προς κάθε αλλαγή
• Απόλυτη αφοσίωση σε κάποια ιδιαίτερα ενδιαφέροντα
• Προτίμηση σε ρουτίνες
• Μέτρια ή πάνω από το μέτριο ακαδημαϊκή ικανότητα
• Τάση για φιλαλήθεια και τήρηση κανόνων
• Ιδιαίτερη προσήλωση στις λεπτομέρειες
Το σύνδρομο Asperger είναι όρος που χρησιμοποιείται για καταστάσεις οι οποίες επηρεάζουν μια ξεχωριστή ομάδα ατόμων που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού. Αυτοί οι άνθρωποι είναι έξυπνοι, με μέσο ή υψηλό δείκτη νοημοσύνης, αλλά παρουσιάζουν δυσκολίες στα κοινωνικές σχέσεις, τη λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία και στην φαντασία.
Κοινωνικές σχέσεις
Τα άτομα με υψηλής λειτουργικότητας αυτισμό και τα άτομα με σύνδρομο Asperger θεωρούν την κοινωνική αλληλεπίδραση δύσκολη. Δυσκολεύονται να ερμηνεύσουν τις εκφράσεις του προσώπου και να μάθουν τους κοινωνικούς κανόνες τους οποίους οι μη αυτιστικοί θεωρούν δεδομένους, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται στη δημιουργία και τη διατήρηση φιλικών σχέσεων. Όμως σε αντίθεση με τα περισσότερα αυτιστικά άτομα, τα άτομα με σύνδρομο Asperger θέλουν να κάνουν φίλους και να έχουν κοινωνικές επαφές.
Λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία
Τα άτομα με σύνδρομο Asperger μπορούν να μιλούν άνετα. Συχνά χρησιμοποιούν σύνθετες λέξεις, παρόλο που δεν καταλαβαίνουν πάντα το νόημα τους. Η ομιλία τους τις περισσότερες φορές αναπτύσσεται φυσιολογικά, αλλά πολύ συχνά είναι πολύ τυπικοί και ακριβείς στον τρόπο που μιλάνε. Μπορεί να λατρεύουν να μιλούν για τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα τους, αλλά δεν μπορούν να καταλάβουν πότε το άτομο στο οποίο μιλούν βαριέται. Επίσης, δεν μπορούν να αντιληφθούν τη μεταφορική σημασίας των λέξεων. Η έκφραση για παράδειγμα «θα πέσεις κάτω από τα γέλια», μπορεί να τρομοκρατήσει κάποιο άτομο με σύνδρομο Asperger. Ακόμα και τα αστεία μπορεί να τους δημιουργήσουν πρόβλημα, εκτός κι αν είναι οπτικοποιημένα. Οι χοντροκομμένες φάρσες είναι συχνά οι αγαπημένες τους.
Φαντασία
Τα άτομα αυτά προτιμούν συνήθως τα δεδομένα πράγματα, τη φυσική και τα μαθηματικά, αλλά δεν είναι τόσο ενθουσιώδη με τα δημιουργία ιστοριών οι οποίες δεν μπορούν να αποδειχτούν. Αντιπαθούν τις αλλαγές. Συνήθως αφοσιώνονται σε ιδιαίτερα ενδιαφέροντα όπως είναι τα τρένα, τα χρονοδιαγράμματα, οι μηχανές, οι κάρτες.
Αδεξιότητα
Σε ποσοστό 50-90% τα άτομα με σύνδρομο Asperger έχουν προβλήματα στον συντονισμό των κινήσεων τους. Αν και είναι συχνά ευλύγιστα, δυσκολεύονται σε κάποια αθλήματα, να κάνουν ποδήλατο, να πιάσουν τη μπάλα. Μπορεί επίσης να πέφτουν πάνω σε αντικείμενα ή ανθρώπους, ιδιαίτερα όταν είναι αγχωμένα. Τα προβλήματα στον συντονισμό των κινήσεων μπορεί να επηρεάσουν και τον τρόπο με τον οποίο ένα άτομο τρέχει ή περπατά. Μπορεί να κρατά τα χέρια του άκαμπτα και να κινείται αδέξια, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει τα πειράγματα των ανθρώπων που δεν καταλαβαίνουν. Μπορεί επίσης να υπάρχει πρόβλημα ισορροπίας και ορισμένα άτομα με σύνδρομο Asperger να δυσκολεύονται να χρησιμοποιήσουν μαχαιροπήρουνα ή να κουμπωθούν. Ένα πλεονέκτημα των ατόμων αυτών είναι ότι μπορούν να συγκεντρωθούν για ώρες σε μια δραστηριότητα που τους ενδιαφέρει. Γι’ αυτό συχνά εξασκούνται μέχρι να τελειοποιηθούν. Ωστόσο, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα των αυτιστικών ατόμων είναι ότι οι δεξιότητες που αποκτώνται σε έναν τομέα δεν μπορούν εύκολα να μεταφερθούν σε άλλον.
Άγχος
Το άγχος συνήθως αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για τα άτομα με σύνδρομο Asperger. Η αισθητηριακή υπερφόρτωση μπορεί να τα αγχώσει, όπως συχνά συμβαίνει σε μια κοινωνική περίσταση της οποίας τους κανόνες δεν γνωρίζουν. Όταν τα άτομα αυτά έχουν άγχος ή φορτίζονται συναισθηματικά, αρκετές φορές κάνουν περίεργους θορύβους και αλλόκοτες κινήσεις. Αυτό μπορεί να φαίνεται παράξενο στους άλλους, αποτελεί όμως μέρος του μηχανισμού που διαθέτουν οι αυτιστικοί για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα τους. Υπό αυτές τις συνθήκες τα αυτιστικά παιδιά συχνά γίνονται στόχος πειραγμάτων στο σχολείο. Το γεγονός αυτό αυξάνει το άγχος τους και κάνει το σχολείο ανυπόφορο γι΄αυτά.
Οπτικοποιημένη σκέψη
Ένα άλλο χαρακτηριστικό των ατόμων με σύνδρομο Asperger είναι ότι συχνά σκέφτονται με εικόνες, κάτι που μπορεί να είναι πολύ δημιουργικό. Οποιοσδήποτε χρησιμοποιεί αυτή τη μέθοδο σκέψης μπορεί να δυσκολεύεται να μάθει σε μια συνηθισμένη αίθουσα διδασκαλίας, όπου η διδασκαλία βασίζεται κυρίως στον προφορικό και τον γραπτό λόγο. Συνήθως μαθαίνουν πιο εύκολα αν οι πληροφορίες τους παρουσιάζονται οπτικά σε ένα ήσυχο και ήρεμο περιβάλλον.
Μνήμη και άκαμπτη σκέψη
Έχουν πολύ ισχυρή μνήμη. Μπορούν να θυμούνται λεπτομέρειες από τη παιδική τους ηλικία αλλά όχι ό, τι έχει σχέση με μηνύματα λόγου. Επίσης έχουν άκαμπτη σκέψη πράγμα που σημαίνει ότι είναι πολύ δύσκολο γι’ αυτούς να τους αλλάξει κανείς γνώμη για κάτι ή να τους αποτρέψει από μια συγκεκριμένη ενέργεια.
Ευμεταβλησία
Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά των ατόμων με σύνδρομο Asperger είναι η ευμεταβλησία τους. Σε μια καλή μέρα, οι περιστάσεις μπορεί να επηρεάζουν ελάχιστα έως καθόλου το άτομο. Σε μια άσχημη μέρα τα πράγματα μπορεί να είναι δύσκολα. Συχνά τα αυτιστικά άτομα προσπαθούν να καταπνίξουν τον φόβο και το άγχος τους στο σχολείο ή όταν βρίσκονται με ξένους και εκρήγνυνται μετά, όταν επιστρέφουν στο σπίτι. Αυτό δυσκολεύει τις οικογένειες τους, που βιώνουν ξεσπάσματα θυμού και πολύ άγχος στο σπίτι.
